Je besluit iemand in huis te nemen. Omdat jouw broer vanwege een scheiding tijdelijk bij jou komt wonen. Omdat jouw dochter van 26 weer terugkomt, die student-af is en haar studentenkamer moet verlaten. Of omdat je het lot van een vluchteling aantrekt en je toch ruimte over hebt. Dit kan consequenties hebben. Waar moet je aan denken?

1. Vraag toestemming aan verhuurder of hypotheekverstrekker

Veel mensen gaan eraan voorbij, maar toestemming van de verhuurder of de hypotheekverstrekker is vereist als je iemand in huis wilt nemen. Zéker als je een sociale huurwoning hebt, verdient dit aanbeveling. Als je dit niet doet en de verhurende instantie komt erachter, dan loop je het risico dat jouw huurovereenkomst wordt ontbonden.

2. Inschrijving bij de gemeente

De persoon die bij jou komt wonen dient zich daarnaast in te schrijven op jouw adres. Dit kan bij de gemeente (Basisregistratie Personen, BRP). De overheid controleert namelijk aan de hand van het BRP de samenstelling van het huishouden. Dat is van belang voor verschillende regelingen.

3. Let op: recht op huurtoeslag kan wegvallen!

Ontvang je huurtoeslag? Dan gaat het inkomen van de medebewoner meetellen. Dit gaat dus ten koste van jouw huurtoeslag. Het is dan ook heel normaal om naast kostgeld een bedrag te vragen dat de hoogte van jouw huurtoeslag compenseert. Als je iemand in huis neemt die geen verblijfsvergunning hebt, dan vervalt jouw eigen huurtoeslag vanaf het moment dat deze persoon zich  formeel heeft ingeschreven op jouw adres (dit geldt niet indien het jouw minderjarige kind betreft). Wees hier dus voorzichtig mee als je huurtoeslag ontvangt.

4. Hogere belastingen

Op het moment dat je alleen woont, betaal je gemeentelijke en waterschapsbelasting voor 1 vervuilingseenheid. Als er nog iemand bij jou komt wonen, wordt dit verhoogd naar een meerpersoons vervuilingseenheid. De aanslagen gemeentelijke belastingen en waterschapsbelasting worden dus hoger.

5. Gevolgen bijstandsuitkering

Ontvang je een bijstandsuitkering van de gemeente? Dan heeft inwoning direct gevolgen voor de hoogte van jouw uitkering. Als er sprake is van een gezamenlijke huishouding, dan wordt de hoogte van de uitkering afgestemd op het inkomen van jou én de nieuwe bewoner. Als je werkt of je hebt een uitkering vanuit een werknemersverzekering (ZW, WW of WIA), dan heeft de inschrijving geen gevolgen voor de hoogte ervan.

6. Kostgangers- of huurcontract

Je kunt natuurlijk iemand gratis bij je laten wonen. Bijvoorbeeld als het om familie gaat en je het financieel goed heeft. Maar het is ook helemaal niet gek om een vergoeding te vragen. Dan is het handig om dit te formaliseren met een kostgangers- of een huurcontract. Een kostganger eet ook met je mee; een huurder leeft volstrekt zelfstandig in jouw huishouden. Wil je weten wat een redelijke vergoeding is? Bereken het met de huurprijscheck op de website van de huurcommissie.

En in het geval van kostgeld op de site van het Nibud.

Ga je een kamer verhuren in de woning waar jezelf woont? Dan geldt er een kamerverhuurvrijstelling. Voor 2023 bedraagt die € 5881,-. Dit is omgerekend € 490,08- per maand. Blijft de prijs van de kamer dus beneden dit bedrag, dan hoef je hiervan niets op te geven bij de belastingdienst. Als de opbrengsten uit het kostgangerscontract na aftrek van de kosten onder de grens blijven van de kamerverhuurvrijstelling, dan hoeven ook deze inkomsten niet opgegeven te worden.

Mijn boodschap: prima om iemand in huis te nemen, maar denk wel na over de (financiële) consequenties!