In de puberteit leert je kind om eigen keuzes te maken. Ook als het gaat om geld. Veel ouders en verzorgers hebben vragen over de financiële opvoeding van pubers. Consulent Annemieke de Kruijf geeft antwoord.
‘Mijn kind geeft veel geld uit aan fastfood, make-up of gamen. Wat nu?’
Probeer met je puber in gesprek te komen. Wat gaat er al goed en wat vindt hij nog lastig? Pubers laten zich vaak beïnvloeden door groepsdruk van leeftijdgenoten. Het gesprek gaat makkelijker als je tiener merkt dat jij dit begrijpt.
Door vragen te stellen help je je puber om na te denken over de gevolgen van zijn keuzes. Daarna kan je (nieuwe) afspraken maken. Waar mag hij zakgeld, kleedgeld en spaargeld aan besteden? Hoeveel mag hij uitgeven aan kleding, snoep, make-up, games en cadeautjes voor verjaardagen?
Het is niet erg als je tiener fouten maakt, want van fouten maken leer je. Door onverantwoorde keuzes nu worden verkeerde keuzes later voorkomen.
‘Mijn kind leent geld van vrienden’
Bijna de helft van de scholieren leent wel eens geld. Van familie of vrienden bijvoorbeeld. Schrik er niet te erg van als je hoort dat ook jouw puber geld leent. Hier zitten mooie lessen in verstopt. Op latere leeftijd krijgen de meeste mensen ook te maken met lenen. Bijvoorbeeld een studieschuld of hypotheek.
Bij lenen is belangrijk dat je van tevoren weet of je de maandelijkse aflossing kan betalen. Als je besluit om je puber geld te lenen, maak dan duidelijke afspraken over het terugbetalen. Spreek je kind erop aan als deze afspraken niet worden nagekomen.
Als je kind vaak om extra geld vraagt, is het verstandig om dit niet te lenen. Het is beter om met je puber na te gaan waarom hij niet uitkomt met zijn geld. Anders leert hij er niets van. Op is op!
‘Mijn kind laat zich beïnvloeden door reclame’
Dat geldt voor veel kinderen. Jonge tieners kun je helpen door samen naar de reclames te kijken. Bespreek met je kind wat reclame met hem doet. Het is belangrijk dat hij het geld uitgeeft aan dingen die hij zelf leuk vindt. Ook moet de uitgave in het budget passen. Door zulke gesprekjes te voeren maak je je kind weerbaarder.
Ook dit gaat met vallen en opstaan. Koopt jouw tiener iets dat enorm tegenvalt, dan is dat een waardevolle les.
‘Wanneer mag mijn kind een bijbaantje?’
Vanaf 13 jaar mag een kind klusjes doen. Of helpen bij lichte werkzaamheden zoals vakken vullen in de supermarkt. In de top 3 van bijbaantjes vanaf 13 jaar staat: folders bezorgen, oppassen en karweitjes. Daar verdient een jonge tiener tussen de €3 en €5 per uur mee.
Vanaf 15 jaar mag een tiener zelfstandig lichte werkzaamheden doen, bijvoorbeeld in de supermarkt of horeca. In de top 3 van bijbaantjes vanaf 15 jaar staat: oppassen, krant of folders bezorgen en werken in de supermarkt. Bekijk het minimumloon voor kinderen tot en met 18 jaar.
‘Mijn kind heeft een bijbaantje. Moet ik nog wel zakgeld geven?’
Dat hangt af van de afspraken die je maakt met je kind. Als bijvoorbeeld de afspraak is dat je kind spaart van zijn loon, dan is het redelijk dat hij ook nog zakgeld en kleedgeld krijgt.
Heeft jouw tiener een bijbaantje en krijg je huurtoeslag? Voor het berekenen van de huurtoeslag telt de Belastingdienst het inkomen van medebewoners mee. Voor thuiswonende kinderen tot 23 jaar telt in 2024 alleen het inkomen boven € 5.970 bruto mee. Geef de inkomsten van je kind of medebewoner door aan de Belastingdienst en voorkom zo dat je (een deel van) de huurtoeslag moet terugbetalen.
‘Mijn kind heeft een eigen bankrekening. Waar moet ik op letten?’
Het verschilt per bank op welke leeftijd je kind een eigen rekening mag openen. Voor kinderen onder de 12 heet dit een kinderrekening. Voor kinderen ouder dan 12 jaar een jongerenrekening.
Als ouder of verzorger moet je toestemming geven om een rekening te openen. Vaak kun je meekijken op de rekening. Soms kan dit alleen als je zelf een rekening bij dezelfde bank hebt. Bij de meeste banken kan je instellen hoeveel geld je kind kan opnemen, tot welke bedrag je kind met pin kan betalen en of je kind overboekingen kan doen.
Op een kinderrekening of jongerenrekening kan je kind nooit rood staan. Op een jongerenrekening kan je als ouder toestemming geven voor internetbankieren. Bij sommige banken is dit pas vanaf 15 jaar toegestaan. Leer je kind dat een pincode geheim is en leer je tiener veilig online bankieren.
Het is slim om voor je kind ook meteen een spaarrekening te openen. Dit kan op elke leeftijd. Geef je kind steeds meer vrijheid in de spaardoelen en laat het steeds meer zelf betalen. De betrokkenheid van je kind bij geld groeit daarmee vanzelf.
‘Kan mijn tiener zelf al belasting terugvragen?’
Wanneer je tiener meer dan €16 aan loonheffing heeft betaald, kan het belasting terugvragen voor het kalenderjaar waarin hij of zij gewerkt heeft. Dit kan ook nog voor de afgelopen 5 jaar. Scholieren betalen vaak meer loonbelasting dan eigenlijk hoeft. Dit geld kan teruggevraagd worden. Hiervoor is in ieder geval een jaaropgaaf en DigiD nodig. Er is geen minimumleeftijd verbonden aan het aanvragen van een DigiD. Wel zijn er instanties die jongeren onder een bepaalde leeftijd niet toelaten op hun website.
Tip: laat je tiener zelf aangifte doen en controleer deze samen. Zo stimuleer je de zelfstandigheid en zelfredzaamheid.
Persoonlijk advies
Maak een gratis afspraak als je vragen hebt over de financiële opvoeding van pubers. Of als je wil dat we met je meedenken. Daar zijn wij voor!
